५ सप्टेंबर शिक्षक दिन २०२२ – इतिहास, महत्त्व, उत्सव आणि मुख्य तथ्ये

Teacher Day Information In Marathi – मुलांच्या जीवनात शिक्षकाला महत्त्वाचे स्थान असते. फक्त एक शिक्षकच मुलाला ज्ञान देतो, जीवनातील अनेक महत्त्वाच्या गोष्टी शिकवतो, विद्यार्थी त्याच्या आयुष्यात शिक्षण घेऊन पुढे कसे जाऊ शकतात, यासाठी शिक्षक त्याला मदत करोत असतात. शिक्षकांच्या सन्मानार्थ दरवर्षी ५ सप्टेंबरला शिक्षक दिन (Teacher Day) साजरा केला जातो. या दिवशी शाळांमध्ये शिक्षकांचा आदर केला जातो, मुले या दिवशी शिक्षकाचे जीवन जगतात आणि संपूर्ण शाळा स्वतःच्या जबाबदारीवर शिस्तीत चालवतात. मात्र, कोरोनाच्या काळात शाळा बराच काळ बंद होत्या. अशा स्थितीत गतवर्षीपर्यंत मुलांनी ऑनलाइन माध्यमातूनच शिक्षक दिन साजरा केला होता. मात्र यावेळी अनेक ठिकाणी शाळा सुरू झाल्या आहेत, त्यामुळे यावेळी मुले शाळेत हा दिवस साजरा करू शकतात. परंतु या दिवसाबद्दल जाणून घेण्यासाठी तुम्हाला या दिवसाचा इतिहास आणि महत्त्व जाणून घेणे आवश्यक आहे. चला तर मग इतिहासातून या दिवसाचे महत्त्व जाणून घेऊया.

शिक्षक दिवसाचा इतिहास (Teacher Day Histiry)

डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांच्या जयंतीनिमित्त ५ सप्टेंबर रोजी भारतात शिक्षक दिन स्वतंत्र भारताचे दुसरे राष्ट्रपती होते.साजरा केला जातो. ते एक प्रसिद्ध विद्वान, भारतरत्न, पहिले उपराष्ट्रपती आणि स्वतंत्र भारताचे दुसरे राष्ट्रपती होते. त्यांचा जन्म ५ सप्टेंबर १८८८ रोजी झाला. एक शिक्षणतज्ज्ञ या नात्याने ते सुधारणेचे पुरस्कर्ते होते आणि ते एक प्रतिष्ठित दूत, शिक्षणतज्ज्ञ आणि सर्वात महत्वाचे म्हणजे ते एक शिक्षक होते.

सामान्य म्हणीप्रमाणे, देशाचे भविष्य त्या देशाच्या मुलांच्या हातात असते आणि शिक्षक, मार्गदर्शक म्हणून, विद्यार्थ्यांना भविष्यातील नेत्यांमध्ये घडवू शकतात जे भारताचे नशीब घडवतात. करिअर आणि व्यवसायात यशस्वी होण्यासाठी ते आपल्या जीवनात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. ते आपल्याला चांगले माणूस बनण्यास, समाजाचे एक चांगले सदस्य आणि देशाचे एक आदर्श नागरिक बनण्यास मदत करतात. आपल्या जीवनात शिक्षकांनी बजावलेली आव्हाने, अडचणी आणि विशेष भूमिका सन्मानासाठी शिक्षक दिन साजरा केला जातो.

शिक्षक दिनाचे महत्व (Importance Of Teacher Day)

शिक्षक दिन हा एक असा कार्यक्रम आहे ज्यासाठी विद्यार्थी आणि शिक्षक उत्सूक असतात. विद्यार्थ्यांसाठी हा दिवस महत्त्वाचा आहे कारण तो त्यांना योग्य शिक्षण मिळावे यासाठी शिक्षकांनी केलेले प्रयत्न समजून घेण्याची संधी देतो. त्याचप्रमाणे, शिक्षक देखील शिक्षक दिनाच्या उत्सवाची वाट पाहत आहेत कारण त्यांच्या प्रयत्नांना विद्यार्थी आणि इतर एजन्सीं देखील त्यांचा सन्मान करतात.

आपण शिक्षकांचा आदर आणि सन्मान केला पाहिजे. भारतात, शिक्षक दिनाच्या पूर्वसंध्येला, म्हणजे ५ सप्टेंबर रोजी, भारताच्या राष्ट्रपतींच्या हस्ते गुणवंत शिक्षकांना राष्ट्रीय शिक्षक पुरस्कार दिले जातात. प्राथमिक शाळा, माध्यमिक शाळा आणि माध्यमिक शाळांमध्ये काम करणाऱ्या प्रशंसनीय शिक्षकांना सार्वजनिक कृतज्ञता म्हणून हे पुरस्कार प्रदान केले जातात.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर (संविधान निर्माते) यांची माहिती मराठीमध्ये वाचा.

शिक्षक दिन साजरा करण्यामागचे कारण?

डॉ. राधाकृष्णन १९६२ मध्ये भारताचे राष्ट्रपती झाले. त्यांना त्यांच्या काही मित्रांनी आणि विद्यार्थ्यांनी संपर्क केला. त्यांनी ५ सप्टेंबर रोजी त्यांचा वाढदिवस साजरा करण्याची परवानगी देण्याची विनंती केली. डॉ. एस. राधाकृष्णन यांनी प्रतिक्रिया दिली, “माझा वाढदिवस साजरा करण्याऐवजी, ५ सप्टेंबर हा शिक्षक दिन म्हणून साजरा केला गेला तर हा माझा बहुमान असेल”.असे त्यांनी म्हटले. भारताच्या राष्ट्रपतींकडून आलेल्या अशा विनंतीने डॉ. एस. राधाकृष्णन यांची शिक्षकांप्रती असलेली आपुलकी आणि समर्पण स्पष्टपणे दिसून आले. तेव्हापासून भारतात ५ सप्टेंबर हा दिवस शिक्षक दिन (Teacher Day) म्हणून साजरा केला जातो.

विद्यार्थी शिक्षक दिवस कश्याप्रकारे साजरा करतात?

या दिनी, शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये शिक्षकांचे मनोरंजन करण्यासाठी विद्यार्थी वेगवेगळे उपक्रम राबवतात. या उपक्रमांमध्ये गायन स्पर्धा, नृत्य स्पर्धा, कवितांचे पठण, शिक्षकांची मिमिक्री, मुले शिक्षकांसोबत अनेक खेळ खेळतात, सहलीची योजना आखतात, भेटवस्तू देतात आणि शेवटी ते शिक्षकांचे आभार मानून त्यांचे आभार मानतात.

हा दिवस शिक्षक आणि विद्यार्थी यांच्यातील नाते साजरे करण्याचा आणि आनंद घेण्यासाठी एक उत्तम प्रसंग आहे. म्हणून, या दिवशी आपल्या शिक्षकांना भेटण्याचा प्रयत्न करा आणि आपल्या कृतज्ञता व्यक्त करा. जर ते दूर असतील तर त्यांना संदेश पाठवा आणि त्यांचा दिवस संस्मरणीय बनवा.

आंतरराष्ट्रीय स्तरावर ५ ऑक्टोबर रोजी शिक्षक दिन साजरा केला जातो, १९६६ मध्ये या दिवशी आंतरराष्ट्रीय परिषदेचे आयोजन करण्यात आले होते. या परिषदेत अध्यापन स्वातंत्र्य करारावर स्वाक्षरी करण्यात आली, या कराराद्वारे शिक्षकांचे अधिकार, त्यांची जबाबदारी, त्यांचे शिक्षण शिकवण्याचे नियम यासंबंधीच्या नियमांचा विचार करण्यात आला. १९७७ मध्ये, पुन्हा एक परिषद आयोजित केली गेली ज्यामध्ये UNESCO ने उच्च शिक्षणाशी संबंधित शिक्षकांच्या परिस्थितीचा विचार केला. अध्यापनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी दरवर्षी युनेस्कोद्वारे हा दिवस साजरा केला जातो.

FAQ

अशाप्रकारे आजच्या या पोस्टमध्ये आपण ५ सप्टेंबर शिक्षक दिनाची माहिती मराठीमध्ये बघितली आहे. मला आशा आहे की तुम्हाला Teacher Day विषयी प्रश्नांची उत्तरे इथे मिळतील. ही पोस्ट अधिक चांगली होण्यासाठी तुम्ही आपले मत comment द्वारे कळवा. आणि तुम्ही ही पोस्ट आपल्या मित्रांसोबत social मेडियाच्या (facebook,instagram,whatsapp) माध्यमातून share करू शकता.