Dahi Handi Information In Marathi – दहीहंडी हा श्रीकृष्ण जन्माष्टमीच्या वेळी साजरा केला जाणारा अतिशय प्रसिद्ध सण आहे. श्रीकृष्ण जन्माष्टमी हा सण भगवान श्रीकृष्णाच्या जन्माच्या स्मरणार्थ साजरा केला जातो. या निमित्ताने प्रथम श्रीकृष्ण जन्माष्टमी साजरी केली जाते आणि त्यानंतर दहीहंडीचा उत्सव साजरा केला जातो. दहीहंडीच्या वेळी अनेक तरुण-तरुणी पार्टी बनवून त्यात सहभागी होतात. या उत्सवादरम्यान दहीहंडीने भरलेला मटका उंचावर ठेवला जातो, तो तोडण्याचा प्रयत्न विविध तरुण मंडळी करतात. हे सर्व खेळाच्या स्वरूपात आहे, ज्यासाठी बक्षिसे देखील दिली जातात. Dahi Handi सहसा कोणत्याही वर्षी ऑगस्ट-सप्टेंबर दरम्यान आयोजित केली जाते. येथे या उत्सवाशी संबंधित आवश्यक गोष्टींचे वर्णन केले जात आहे.
दही हंडीला खेळाचा दर्जा
महाराष्ट्रातील गोविंदासाठी खुश खबर, तब्बल दोन वर्षानंतर यावर्षी २०२३ ला दहीहंडीचा कार्यक्रम होणार आहे. १८ ऑगस्ट म्हणजेच जन्माष्टमीच्या दिवशी महाराष्ट्राच्या विधानसभेमध्ये माननीय मुख्यमंत्री एकनाथजी शिंदे यांनी दहीहंडी ला खेळाचा दर्जा देण्याचे घोषित केले. सोबतच महाराष्ट्र सरकार पुढच्या वर्षांपासून (२०२३) प्रो – दही हंडी स्पर्धा आयोजित करणार आहे. त्यासोबतच पुढच्या वर्षांपासून (२०२३) दहीहंडी दिवसाला सार्वजनिक सुट्टी असणार आहे.
दहीहंडी का साजरी केली जाते (Why Dahi Handi Celebrated In Marathi)
बाल गोपाळांच्या जन्मानिमित्त दहीहंडीचा सण मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. असे म्हणतात की भगवान श्रीकृष्ण लहानपणी मोठ्या आवडीने दही, दूध, लोणी इत्यादी खात असत. दहीहंडी ला कृष्णापासून वाचवण्यासाठी अनेकदा यशोदामाई ती हंडी उंच ठिकाणी ठेवत होती, पण बालगोपाल तिथेही पोहोचण्यात यशस्वी होत असत. यासाठी कृष्ण मित्र त्याला मदत करायचे. या घटनेची आठवण म्हणून सर्व कृष्ण भक्त आपला दहीहंडी उत्सव साजरा करतात.
वाचा – Janmashtami Wishes In Marathi (जन्माष्टमीच्या हार्दिक शुभेच्छा)
भारतातील दहीहंडी उत्सव (Dahi Handi Festival in India)
संपूर्ण भारतात दहीहंडी उत्सव मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. यावेळी भारतातील विविध ठिकाणे धार्मिक पद्धतीने सजवली जातात. इस्कॉन संस्थेतर्फे देशाच्या विविध भागातही या महोत्सवाचे आयोजन केले जाते. भारतातील खालील ठिकाणी हा सण म्हणून साजरा केला जातो.
. या महोत्सवात सहभागी होण्यासाठी येथील तरुणाईचा उत्साह नजरेसमोर येतो. ही दहीहंडी तोडण्यासाठी एकापाठोपाठ एक तरुणांचे अनेक पथक प्रयत्न करतात. यावेळी महाराष्ट्राच्या अनेक भागात ‘गोविंदा आला रे’चा आवाज ऐकू येतो, म्हणजेच भगवान श्रीकृष्णाचे आगमन झाले आहे.
मथुरा हे श्रीकृष्णाचे जन्मस्थान आहे. त्यामुळे मथुरेत हा सण मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. देशभरातील विविध कृष्णभक्त येथे जमतात आणि हा उत्सव श्रद्धे भावनेने साजरा करतात. यावेळी संपूर्ण मथुरा अशा प्रकारे सजवली जाते की तिची सुंदरता खूप वाढते. संपूर्ण नगर कान्हा भक्तीने दैदिप्यमान होतो.
श्रीकृष्ण भक्तांसाठी वृंदावन हे एक अत्यंत पवित्र स्थान आहे. येथे श्रीकृष्णाची अनेक मंदिरे आहेत. या मंदिरांद्वारे जवळपास संपूर्ण वृंदावनात दहीहंडीचा उत्सव आयोजित केला जातो, जेणेकरून लोकांना कृष्णलीलेचा आनंद घेता येईल.
अशा प्रकारे भारतात अनेक ठिकाणी तो साजरा केला जातो.
दहीहंडी कशी साजरी करावी (Dahi Handi Celebration)
दहीहंडी साजरी करण्याची प्रक्रिया अतिशय मनोरंजक आहे. श्रीकृष्ण जन्माष्टमीच्या दुसऱ्या दिवशी या उत्सवाचे आयोजन केले जाते. या दिवशी दही, लोणी, मिठाई, फळे इत्यादींनी भरलेले मातीचे भांडे उंच ठिकाणी टांगले जाते. यानंतर ते फोडण्यासाठी विविध तरुणांची टीम सहभागी होते. हे सर्व पक्ष एकापाठोपाठ एक तोडण्याचा प्रयत्न करतात. दहीहंडी फोडण्यासाठी वेगवेगळ्या पक्षांचे लोक एकमेकांच्या पाठीवर चढून पिरॅमिड तयार करतात. या पिरॅमिडच्या शिखरावर फक्त एकच व्यक्ती चढून हंडी फोडून दहीहंडीचा उत्सव यशस्वी करतो. हंडी फोडणाऱ्या संघाला विविध भेटवस्तू देऊन पुरस्कृत केले जाते.
२०२३ मध्ये दहीहंडी साजरी करण्याची तारीख (Dahi Handi Festival Date)
यंदा श्रीकृष्ण जन्माष्टमीचा सण ६ सप्टेंबर रोजी साजरा होत आहे. त्यामुळे त्याच्या एका दिवसानंतर म्हणजे ७ सप्टेंबर २०२३ ला दहीहंडी उत्सव साजरा केला जाणार आहे.
वाचा – Dahi Handi Wishes In marathi (दहीहंडीच्या हार्दिक शुभेच्छा)
दहीहंडी उत्सवाशी संबंधित समस्या (Dahi Handi Festival Issues)
दहीहंडी फोडण्याच्या प्रयत्नात अनेक वेळा गटातील लोक जखमी होतात. डॉक्टरांच्या म्हणण्यानुसार, हा सण साजरा करताना लोकांना अशा जखमा होऊ शकतात की त्यांचा मृत्यू होऊ शकतो.२०१२ मध्ये सुमारे २२५ गोविंदा जखमी झाले होते. त्यामुळे महाराष्ट्र सरकारने यासाठी काही विशेष नियम केले आहेत.
२०१४ मध्ये, महाराष्ट्र सरकारने १२ वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलाला दहीहंडीमध्ये सहभागी होऊ न देण्याचे सांगितले.
नंतर मुंबई उच्च न्यायालयाने किमान वयोमर्यादा १८ वर्षे केली, त्यामुळे दहीहंडीत सहभागी होण्यासाठी किमान १८ वर्षे वय असणे अनिवार्य झाले.
२०१७ मध्ये मुंबई उच्च न्यायालयाने १४ वर्षांखालील मुलांना दहीहंडीमध्ये भाग घेता येणार नाही, असे म्हटले आहे.
बालकामगार कायदा (१९८६) अंतर्गत १४ वर्षांखालील मुलांना दहीहंडी स्पर्धांमध्ये सहभागी होता येणार नाही, असे राज्य सरकारने मुंबई उच्च न्यायालयाला सांगितले आहे. मात्र, दहीहंडीसाठी उभारण्यात येणाऱ्या ‘ह्युमन पिरॅमिड’च्या उंचीवर न्यायालयाने कोणतीही मर्यादा निश्चित केलेली नाही.
Dahi Handi song lyrics
मच गया शोर सारी नगरी
मच गया शोर सारी नगरी रे, सारी नगरी रे आया बिरज का बाँका, संभाल तेरी गगरी रे अरे मच गया शोर… देखो अरे देखो कहीं ऐसा न हो जाए चोरी करे माखन तेरा जिया भी चुराए अरे धमकाता है इतना तू किसको डरता है कौन आने दे उसको ऐसे न बहुत बोलो मत ठुमक-ठुमक डोलो चिल्लाओगी तब गोरी जब उलट देगा तोरी गगरी आ के बीच डगरी रे मच गया शोर… जाने क्या करता अगर होता कहीं गोरा जा के जमुना में ज़रा शक्ल देखे छोरा बिंदिया चमकाती रस्ते में न जा मनचला भी है गोकुल का राजा पड़ जाये नहीं पाला, राधा से कहीं लाला फिर रोयेगा गोविंदा, मारेगी ऐसा फंदा गर्दन से बंधेगी ऐसी चुनरी रे मच गया शोर… Movie/album: खुद-दार Singers: किशोर कुमार, लता मंगेशकर Song Lyricists: मजरूह सुल्तानपुरी Music Composer: राजेश रोशन Music Director: राजेश रोशन Music Label: सारेगामा
FAQ
उत्तर – १९ ऑगस्ट
उत्तर – जन्माष्टमीच्या दुसऱ्या दिवशी
उत्तर – गोविंदा
उत्तर – १४ वर्षे
महाजत्रा टीमने तुमच्यासाठी दहीहंडी (Dahi Handi Information In Marathi) आणि त्याचे नियम काय आहेत याची माहिती मराठीमध्ये दिली आहे. मला आशा आहे तुम्हाला ही पोस्ट नक्की आवडली असेल.ही पोस्ट तुम्ही सोसिअल मेडीआयवर (facebook, instagram, whatsapp, twitter) share करू शकता. ही पोस्ट तुम्हाला कशी वाटली हे comment द्वारे कळवा धन्यवाद.
written by – Mahajatra Team